Tinh bột nghệ đỏ Vân Di – Phát huy lợi thế vùng nguyên liệu để phát triển bền vững.
Vốn là những nông sản thực phẩm dân dã truyền thống của địa phương nhưng với hình thức sản xuất mới, sản phẩm tinh bột nghệ đỏ của Hợp tác xã Nông sản Vân Di đã phát huy lợi thế vùng nguyên liệu trở thành đặc sản, tạo ra cơ hội làm giàu cho người nông dân trên chính mảnh đất quê hương mình.
Mai Thủy là xã thuộc vùng gò đồi của huyện Lệ Thủy, với diện tích đất tự nhiên là 1.909,85 ha, trong đó đất nông nghiệp 1.509,16 ha, chiếm 79% tổng diện tích đất. Trong nhiều năm qua, trên địa bàn xã Mai Thủy và các xã vùng gò đồi lân cận, đối tượng cây trồng chủ yếu là keo, tràm cho hiệu quả kinh tế thấp, thường bị gãy đỗ do bão, thời gian thu hồi vốn chậm. Để nâng cao hiệu quả kinh tế trên địa bàn, phát huy lợi thế vùng nguyên liệu, việc chuyển đổi lựa chọn hình thức canh tác là tất yếu. Qua nghiên cứu, giống nghệ đỏ được xem là cây dễ trồng, ít kén đất, vốn đầu tư ít, phù hợp với vùng nguyên liệu dồi dào phong phú cộng với thổ nhưỡng khí hậu của mảnh đất miền Trung nắng gió tạo nên củ nghệ có hàm lượng Curcumin cao, sản phẩm tinh bột nghệ đỏ mang đến những giá trị cao cho sức khỏe, hỗ trợ chữa các bệnh như viêm loét dạ dày, tá tràng, trào ngược dạ dày, viêm khớp… Với mong muốn đa dạng các giống cây trồng và đưa ra quy trình chế biến tinh bột nghệ đỏ phù hợp với điều kiện của địa phương thông qua đó giúp bà con nông dân nâng cao năng suất nghệ, nâng cao nguồn thu nhập, thúc đẩy phát triển bền vững kinh tế – xã hội của địa phương, Hợp tác xã (HTX) Nông sản Vân Di đã phát triển và nhân rộng mô hình trồng và chế biến cây nghệ đỏ, xây dựng thương hiệu tinh bột nghệ đỏ Vân Di.
Vùng nguyên liệu trồng cây nghệ đỏ của HTX Nông sản Vân Di
Chị Mai Thị Vân, giám đốc HTX Nông sản Vân Di tâm sự: Trồng và chế biến cây nghệ đỏ là nghề truyền thống lâu năm của địa phương nhưng không có nhiều người giàu lên được từ nghề vì trước đây bà con chủ yếu sản xuất nhỏ lẻ, tự cung tự cấp. Để biến sản phẩm truyền thống thành hàng hóa có thương hiệu chúng tôi phải dày công thay đổi tập quán canh tác, chuyển đổi giống cây trồng, nâng cao năng lực liên kết, xây dựng quy trình chế biến bảo đảm chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm.
HTX Nông sản Vân Di được thành lập năm 2019 đã mở ra một hướng đi mới cho nghề trồng và chế biến tinh bột nghệ đỏ trên địa bàn. Để có sản phẩm tốt phải có nguyên liệu sạch, HTX Nông sản Vân Di chọn hướng đi bền vững ngay từ đầu, chú trọng sản xuất theo đúng quy trình kỹ thuật, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm theo quy định của các cơ quan nhà nước. Nguyên liệu đầu vào được chọn lọc và chăm sóc kỹ lưỡng từ giống, đất đai, quá trình gieo trồng, thu hoạch, không dùng phân bón và các chất hóa học, chú trọng phát triển bền vững bảo vệ tài nguyên đất. HTX đã đồng hành cùng người dân trong việc chuyển giao kỹ thuật, theo dõi chặt chẽ quá trình phát triển của cây nghệ để đạt năng suất cao nhất, tạo thành vùng nguyên liệu chất lượng, góp phần tăng thu nhập cho người dân.
Quy trình chế biến sản phẩm tinh bột nghệ đỏ
Song song với đó trong quá trình phát triển sản phẩm, HTX được sự đồng hành, quan tâm của Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Quảng Bình trong việc hỗ trợ máy móc, thiết bị; thiết kế bao bì, nhãn mác đã giúp gia tăng đáng kể chất lượng và giá trị sản phẩm. Cụ thể: năm 2020, HTX được hỗ trợ ứng dụng máy móc, thiết bị trong sản xuất tinh bột nghệ, sản phẩm nhờ được sản xuất trên dây chuyền hiện đại, được sấy bằng máy nên tinh bột nghệ thành phẩm có màu sáng, đẹp, độ ẩm ổn định, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo quản trong thời gian lâu hơn tinh bột nghệ sản xuất theo phương pháp thủ công. Năm 2022 đơn vị được hỗ trợ nội dung thiết kế mẫu mã, bao bì sản phẩm; các mẫu bao bì, tem nhãn sau khi đưa vào sử dụng đã truyền tải đầy đủ thông tin về sản phẩm, hình ảnh, màu sắc, bố cục hợp lý làm nổi bật được giá trị cốt lõi sản phẩm của đơn vị, đáp ứng thị hiếu tiêu dùng của thị trường được khách hàng đánh giá cao. Nhờ những hỗ trợ thiết thực từ Trung tâm Khuyến công đã gia tăng đáng kể chất lượng sản phẩm đến nay, HTX sử dụng khoảng 60-70 tấn nghệ tươi, sản xuất khoảng gần 4 tấn tinh bột nghệ. HTX thu mua từ 700-800 nghìn đồng/tạ nghệ tươi, khi sản xuất thành tinh bột bán với giá từ 30 triệu đến 50 triệu/tấn. Qua đó đã biến nghề sản xuất tinh bột nghệ trở thành sinh kế của nhiều gia đình, giúp người dân Lệ Thủy xóa đói, giảm nghèo và vươn lên làm giàu, đóng góp thuế cho nguồn thu ngân sách thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
Với phương châm lấy tiêu chí sản xuất kinh doanh là lấy chất lượng làm hàng đầu, sản phẩm phải hướng tới người tiêu dùng, đảm bảo an toàn thực phẩm. Đến nay mỗi sản phẩm đều có mã số, mã vạch và đang triển khai xây dựng mã QR Code để cung cấp đầy đủ thông tin, truy xuất nguồn gốc xuất xứ. Tinh bột nghệ đỏ Vân Di là sản phẩm được bảo hộ thương hiệu trên toàn quốc, không sử dụng hóa chất hay phụ gia thực phẩm; đạt chứng nhận ATVSTP số: 01/GCNATTP – SCT. Với những nổ lực đó, tinh bột nghệ đỏ Vân Di là sản phẩm được bình chọn là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh Quảng Bình năm 2020; sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp khu vực năm 2020.
Ngoài ra đã được sự quan tâm của các cấp, các ngành, Sở Công Thương, Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại đã tạo điều kiện hỗ trợ để HTX tham gia các kỳ hội chợ, triển lãm, hội nghị kết nối cung cầu, sự kiện xúc tiến thương mại trong và ngoài tỉnh để trưng bày, giới thiệu và quảng bá các sản phẩm. Thông qua hội chợ, các hoạt động xúc tiến thương mại, sản phẩm của HTX đã được khách hàng biết đến và tin tưởng tiêu dùng giúp đơn vị duy trì ổn định hoạt động sản xuất, đáp ứng nhu cầu, thị hiếu của thị trường tiêu dùng trong và ngoài tỉnh.
Hợp tác xã Nông sản Vân Di đã và đang vươn mình thay đổi trong tư duy sản xuất, xây dựng thành công nhãn hiệu cho sản phẩm và chúng tôi hy vọng một thương hiệu tinh bột nghệ đỏ Vân Di được làm nên từ bao công sức, mồ hôi và sự chắt chiu của những người nông dân sẽ được tiến xa hơn, khẳng định được vị thế của sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu./.
Thực hiện: Phan Thị Nhàn – TTKC và XTTM
